Jaarupdate H-PWR 2023 - 2024: "De helende werking van paardenkracht"

Veteranen die lijden aan therapieresistente PTSS (posttraumatische stressstoornis) hebben vaak onvoldoende baat bij reguliere behandelmethoden. Voor deze groep is het vinden van alternatieve therapieën essentieel. Een van deze innovatieve benaderingen is het Horse-Powerproject (H-PWR), waarbij interactie met paarden centraal staat. Op stal Groenendaal in Bunschoten komen veteranen samen voor de terugkomdag van dit project, waarin ze twaalf weken lang hebben gewerkt aan hun herstel en welzijn. Hoewel het programma nog loopt, zijn de eerste resultaten veelbelovend en laten ze zien dat deze unieke vorm van interactie een positief effect kan hebben op de kwaliteit van leven van de deelnemers. 

Het H-PWR project 

Sinds 2020 bestaat binnen de faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht het Horse-Powerproject (H-PWR). Hierin zet een multidisciplinair onderzoeksteam zich in voor veteranen met PTSS-klachten. Het doel van het project is om veteranen met therapieresistente PTSS te helpen door te onderzoeken of interactie met paarden een positieve invloed kan hebben op hun welzijn.  

Veteranen met PTSS 

Naar schatting kampt in Nederland zo’n 5% van de 100.000 veteranen met een posttraumatische stress stoornis (PTSS). ‘Een deel van de veteranen met PTSS, ongeveer 20 procent, heeft ondanks behandeling met bestaande therapievormen nog steeds klachten en is dus therapieresistent’, vertelt projectleider Nienke Endenburg. ‘PTSS is een angststoornis die symptomen heeft zoals verstoorde nachtrust, herbelevingen, vermijden van prikkels en moeite met concentreren. Ook komen lichamelijke klachten en verslavingsproblematiek vaker voor bij deze groep. PTSS vormt daarnaast ook een zware belasting voor de familie en directe omgeving. Deze veteranen, en hun families en vrienden, verdienen alle steun die mogelijk is.’  

Impact H-PWR 

Aan het onderzoekstraject van H-PWR zullen negen groepen van acht veteranen (in totaal 72 veteranen) meedoen. Op dit moment (oktober 2024) is groep negen bezig met het programma. De veteranen, die in groepjes van twee met één paard werken, volgen een programma van twaalf weken. Aan het eind van dit onderzoekstraject staat een terugkomdag gepland. Tijdens deze bijeenkomsten wordt er aan de veteranen gevraagd om aan te geven hoe ze het programma hebben ervaren. Het merendeel van hen heeft tot nu toe aangegeven dat het traject een grote positieve impact heeft gehad op hun leven. Zo benoemt een veteraan: ‘De laatste jaren ging er eigenlijk nooit iets goed, maar het paard laat mij ervaren dat ik dit wél kan.’ Ook is er aan de veteranen gevraagd om met trefwoorden aan te geven wat zij uit het programma hebben gehaald. Hierbij werden voornamelijk woorden die betrekking hebben op rust en contact/groepsgevoel genoemd. Andere thema’s die tijdens deze terugkomdag door de veteranen benoemd werden waren (zelf)vertrouwen en verbinding. Daarbij geven veel van hen aan zich dankbaar te voelen. Deze uitspraken en trefwoorden maken duidelijk dat de twaalf weken veel impact hebben gehad op de veteranen en op de manier waarop ze hun trauma ervaren, maar vooral ook op hun zelfbeeld.  

Naast wat de veteranen zelf beschrijven worden ook vragenlijsten, fysiologische en gedragsparameters onderzocht.  Uit de resultaten van de eerste 48 deelnemers blijkt dat voor bijna 50% van deze veteranen, na het volgen van het traject, hun PTSS-symptomen significant zijn gedaald. Echter, omdat het hier om de eerste 48 deelnemers gaat, is het wachten tot het einde van het project om het werkelijke significante effect van H-PWR vast te kunnen stellen. Wel geeft dit een eerste inzicht van de ervaringen van de veteranen en kan daarmee gezien worden als een veelbelovend resultaat. 

Paardenwelzijn 

Binnen het H-PWR project is er ook onderzoek gedaan naar het welzijn van paarden.  Van belang is om het welzijn van de paarden die tijdens H-PWR worden ingezet goed te monitoren. Belangrijke parameters voor het welzijn van paarden zijn het oxytocinegehalte in het speeksel en de hartslagvariabiliteit (HRV). Endenburg: ‘Uit het onderzoek is gebleken dat HRV op een eenvoudige manier accuraat gemeten kan worden door de apparatuur zoals we die binnen het Horse-Poweronderzoek gebruiken. Dit zorgt ervoor dat toekomstig onderzoek naar het welzijn van paarden binnen dit soort projectenop een eenvoudige manier gedaan kan worden. Daarnaast blijkt tot dit moment dat het welzijn van paarden niet benadeeld wordt door interacties met deze groep veteranen. Zo komt er bij paarden het hormoon oxytocine onder andere vrij wanneer ze positieve interacties met mensen hebben.’ 

H-PWR 2.0 

In januari 2024 zijn de voorlopige resultaten van het onderzoek gepresenteerd tijdens het H-PWR symposium. Deelnemers en verwijzers binnen het traject konden hierbij aanwezig zijn. Tijdens dit symposium is ook H-PWR 2.0 gepresenteerd. Met behulp van de donateurs hopen we dat het H-PWR 1.0 project doorgezet kan worden in het H-PWR 2.0. Binnen dit vervolgonderzoek zal aandacht besteed gaan worden aan de familieleden van de veteranen. Dit alles om zoveel mogelijk veteranen met PTSS én hun naasten te kunnen helpen. Nienke Endenburg benadrukt: ‘Het uiteindelijke doel is om het belang van dergelijke interventies op nationaal en internationaal niveau uit te dragen. Op deze manier hopen we dat gestructureerde interacties met paarden vergoed zullen gaan worden door zorgverzekeraars.’