Jaarupdate V-PWR 2023 - 2024: "De (hulp)hond als beste vriend"

In 2017 werd binnen de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht het onderzoekstraject V-PWR1.0 opgezet. Het doel was om de impact van hulphonden op veteranen met PTSS te onderzoeken. De resultaten waren veelbelovend: veteranen met hulphonden hadden minder PTSS-symptomen, ervoeren meer welzijn en sliepen beter dan veteranen met een huishond of zonder hond. V-PWR2.0 bouwt hierop voort door de invloed van hulphonden op het hele gezin te onderzoeken, aangezien PTSS niet alleen de veteraan, maar ook partners en kinderen treft. Met behulp van vragenlijsten, hartslagmetingen en speekselmonsters van het hele gezin wordt onderzocht of hulphonden de kwaliteit van leven van de partners en kinderen verbeteren. Het uiteindelijke doel is om aan te tonen dat hulphonden een positieve invloed kunnen hebben op niet alleen de kwaliteit van leven van de veteraan, maar het hele gezinssysteem. Vervolgens kan dit bijdragen aan een grotere beschikbaarheid van hulphonden en vergoeding hiervan door zorgverzekeraars. 

Het gezinssysteem

Binnen V-PWR 2.0 wordt niet alleen gekeken naar de veteraan, maar naar de invloed van de hulphond op het hele gezinssysteem. Dit omdat PTSS niet alleen enorme gevolgen heeft voor de veteraan zelf, maar ook voor de partners en kinderen. In V-PWR2.0 wordt onderzocht in welke mate de aanwezigheid van een hulphond de kwaliteit van leven van partners en kinderen verbetert. Hierbij kan gedacht worden aan partners die bijvoorbeeld weer in staat zijn om te werken, omdat ze niet voortdurend hun partner, de veteraan, in de gaten hoeven te houden. Ook kan worden gekeken of kinderen zich op school beter kunnen concentreren doordat de spanningen thuis afnemen. 

Het afgelopen jaar zijn de eerste metingen voor V-PWR 2.0 bij de veteranen, hun gezinssysteem en de hulphonden gedaan. De veteranen, partners en kinderen hebben verschillende vragenlijsten ingevuld, hartslag- en activiteitmetingen gedaan en speekselmonsters bij zichzelf en hun hulphond afgenomen om de hormonen cortisol en oxytocine te meten. Oxytocine is belangrijk bij sociaal gedrag en binding tussen mensen onderling en tussen mens en dier. Daarnaast kan dit hormoon gerelateerd worden aan verschillende gezondheidsvoordelen, waaronder vermindering van stress. Bestaande literatuur laat daarbij zien dat oxytocine een belangrijke rol speelt bij positieve mens-hond interacties, en er wordt gesuggereerd dat hulphonden de oxytocinespiegels van veteranen met PTSS zouden kunnen verhogen. Elk half jaar zal er een meting worden gedaan bij deze gezinnen.   

Maatschappelijk belang 

V-PWR 2.0 heeft niet alleen een belangrijke wetenschappelijke impact, maar draagt ook een maatschappelijk belang. Als de resultaten van het onderzoek laten zien dat goed opgeleide hulphonden een positief effect hebben op deze gezinnen, worden deze hulphonden hopelijk voor meer veteranen met PTSS beschikbaar. Een belangrijke factor om daartoe te komen, is draagvlak creëren binnen de gezondheidszorg. Om een duidelijker beeld te krijgen van het huidige standpunt van zorgprofessionals tegenover PTSS-hulphonden is er vanuit V-PWR 2.0 een vragenlijst uitgezet onder behandelaren van veteranen met PTSS. De vragenlijst is in totaal door 42 behandelaren ingevuld. De aankomende maanden zullen de resultaten van deze vragenlijst geanalyseerd worden en worden opgenomen in een manuscript. De doelstelling is om voor het einde van 2024 dit manuscript ter publicatie aan te bieden in een wetenschappelijk tijdschrift.  

Controlegroep 

Behalve gezinnen met een hulphond zullen ook gezinnen met een veteraan met PTSS die geen hond hebben aan het onderzoek meedoen als controlegroep. Endenburg: ‘Dankzij de samenwerking met St. Hulphond Nederland en het KNGF kunnen we niet alleen een groep samenstellen van gezinnen met goed getrainde hulphonden, maar ook gezinnen die nog op de wachtlijst staan voor een hulphond. Dit vormt de controlegroep.' Dit is ontzettend waardevol, omdat het hierdoor mogelijk is om veteranen met en zonder hulphond met elkaar te kunnen vergelijken.  

Stappen voorwaarts, het welzijn van het hele gezin 

‘Als dit onderzoek voldoende empirisch bewijs levert voor het positieve effect van hulphonden op veteranen met PTSS en hun gezin, hopen wij dat zorgverzekeraars ook hun steentje zullen gaan bijdragen aan het vergoeden van de opleiding van PTSS-hulphonden. Uiteindelijk zullen daardoor meer veteranen met PTSS een hulphond kunnen krijgen’, aldus Endenburg.